Tylko biel. „Ku Klux Klan. Tu mieszka miłość” Katarzyna Surmiak-Domańska

Ameryka stanowi najważniejszy punkt na mapie współczesnego świata. Można zżymać się i złorzeczyć, ale niepodważalny wydaje się fakt, że oczy całego świata zwrócone są w kierunku Stanów Zjednoczonych, a cywilizacja amerykańska jest tą dominującą. Kultura zza oceanu pozornie wydaje się też dobrze poznaną: bo przemysł filmowy, bo przemysł muzyczny, bo …

Opowieści (anty)rodzinne.”Żyletka” Katarzyna Surmiak-Domańska

Miejsce urodzenia, środowisko w którym dorastamy, kładą piętno na całym naszym dorosłym życiu. Żadna inna rzeczywistość, której demiurgami w przyszłości będziemy już prawdopodobnie sami, nie odegra takiej roli jak ta wykreowana przez naszych rodziców, opiekunów. Ten familijny świat może przybrać diametralnie różne formy – od sielanki, pełnej miłości i zrozumienia, …

W naszej londyńskiej ojczyźnie…

[źródło] „Londyńczycy” Ewa Winnicka Zbiór reportaży Ewy Winnickiej nie jest pracą stricte historyczną (zresztą autorka sama zaznacza to we wstępie książki). To raczej literacki impresjonizm, klika reporterskich pociągnięć pędzla, które składają się na niepełny, aczkolwiek niezwykły obraz Polaków osiadłych na Wyspach Brytyjskich w latach 1939 -1947. „Londyńczycy” to tekst o …

Matka Boska Nowojorska

[źródło] Martin Pollack „Cesarz Ameryki. Wielka ucieczka z Galicji” Na jednym z obrazków widać port w jakimś dużym mieście, dokąd zawijają statki z Europy. W tle rysują się wielkie domy, a na pierwszym planie wyrasta z wody wysoka na kilka pięter, olbrzymia postać kobiety, na głowię ma koronę z promieni, …

„Śpiąca ziemia”

[źródło] „Dobranoc, panie Lenin!” Tiziano Terzani W pracy reportera wiele zależy od „szczęścia”. Trafniej – przypadku, który niewątpliwie stanowi kluczową zmienną w zawodzie dziennikarza. Do Tiziano Terzaniego w nocy z 18 na 19 sierpnia 1991 dociera informacja o puczu moskiewskim. Szalenie istotne wydarzenie, które stanowi kolejny ważny krok w kierunku …

Chińska Republika Ludowa raz jeszcze…

„Raz na kilkaset lat” Krzysztof Bielecki „Raz na kilkaset lat” to literacka relacja Krzysztofa Bieleckiego z trzytygodniowej, spontanicznej wprawy do Chin. Już po opisie na okładce możemy wywnioskować, że nie mamy do czynienia z tradycyjną relacją z podróży (oczywiście w jak najszerszym kontekście), lecz opisem wyprawy na tak zwanym „spontanie” …

Polska w taksówce

[źródło] Dawid Brykalski, Magdalena Zaleska „Taxi, Taxi! t.1, albo o ludziach, taksówkach i innych zwierzętach” O tych zdarzeniach być może usłyszysz w telewizji, być może będziesz miał to szczęście i przeczytasz o nich w Internecie. Nikt jednak nie da ci stu procentowej pewności, że „to” zdarzyło się naprawdę. Mowa oczywiście …

Polska dla średnio zaawansowanych

„Zapytaj jeża i inne historie. 13 reportaży” Tomasz Słomczyński Na obrzeżach głównego nurtu polskiego reportażu związanego ściśle ze środowiskiem „Gazety Wyborczej” pojawiło się nowe, obiecujące nazwisko – Słomczyński. Dziennikarz związany zawodowo z „Polska Dziennik Bałtycki” pokazał, że można robić bardzo dobre dziennikarstwo również na stronach lokalnych gazet. „Zapytaj jeża i …

Dorosnąć w/do podróży

Paul Theroux „Wielki bazar kolejowy. Pociągiem przez Azję” Paul Theroux w roku 1973 wybrał się w podróż pociągiem przez Azję. Celem jego podróży nie było jednak określone miejsce, ale sam fakt przemieszczania się oraz sposób w jaki się to robi. Orient Express, kolej transsyberyjska – słowa magiczne, słowa wytrychy, które uruchamiają wyobraźnię …

Polska (nie)przeciętna

Mariusz Szczygieł „„Niedziela, która zdarzyła się w środę” W 1997 roku Mariusz Szczygieł zadebiutował zbiorem reportaży „Niedziela, która zdarzyła się w środę”. W roku 2011 Wydawnictwo Czarne zdecydowało wznowić pierwszą, ważną publikacje polskiego reportera. I dobrze. Bowiem teksty, które składają się na książkę to niebanalne spojrzenie na „nową”, demokratyczną Polskę. …

Raz, dwa, trzy, giniesz ty!

„Lekcje chińskiego. Dzieci rewolucji kulturowej i dzisiejsze Chiny” John Pomfret „Lekcje chińskiego” Johna Pomfreta stanowią  próbę opisania i zrozumienia najnowszej, niełatwej historii Chin. Próbę tym ciekawszą, iż przedstawioną z perspektywy uczestnika przemian i wydarzeń kluczowych dla Państwa Środka ostatnich trzydziestu lat. Na mocy porozumień amerykańsko-chińskich oraz stopniowego ocieplenia stosunków na …

Witaj Bombaju! Wykrzycz swoje życie!

„Maximum City Bombaj” Suketu Mehta „W nagiej dziewczynie jest osiem milionów opowieści”[1] pisze Suketu Mehta określając kobiety mieszkające w bombajskich dzielnicach czerwonych latarń. Współuczestniczki święta industrializmu. Najbardziej oddane słuchaczki głosu (wielogłosu) miasta. Jednakże nie tylko one noszą w sobie historie, fakty, marzenia. Bombaj lub trafniej Mumbaj[2], gdzie liczba obywateli obecnie …

Proszę Państwa będzie wietrznie! „81:1. Opowieści z Wysp Owczych” Marcin Michalski, Maciej Wasielewski

 „81:1. Opowieści z Wysp Owczych” Marcin Michalski, Maciej Wasielewski Wiatr. Wiaterek. Wietrzyk. Podmuch. Zefir. Zefirek. Bryza. Powiew. W języku polskim istnieje niewiele słów opisujących to mało komfortowe zjawisko atmosferyczne. I dobrze. To bowiem oznacza, że mamy to szczęście, iż żyjemy w regionie mało wietrznym. Na Wyspach Owczych określeń tych jest …

Granica (nie)zrozumienia

„Obwód głowy” Włodzimierz Nowak Jedną z najbardziej wyrazistych i ważnych scen z filmu Agnieszki Holland „Europa, Europa” jest ta w której główny bohater Sally, chłopak żydowskiego pochodzenia, trafia do niemieckiej szkoły Hitlerjugend i zostaje uznany za rasowego i idealnego aryjczyka ponieważ posiada „perfekcyjne” proporcje ciała, w tym również podręcznikowy obwód głowy. …

Przypowieść o trwaniu

„Jakbyś kamień jadła” Wojciech Tochman Książka Tochmana „Jakbyś kamień jadła” to opowieść, która rozpoczyna się w momencie, gdy wojna w Bośni i Hercegowinie została zakończona. To zaproszenie to kraju zniszczonego wojną. To obraz ludzi których wojna naznaczyła. Na zawsze- śmiercią i, co gorsza, pamięcią.  Podobno wszystko to co wydarzyło się …

(Nie)recenzja książki „Reporterzy bez fikcji” Agnieszki Wójcińskiej

„Reporterzy bez fikcji” Agnieszka Wójcińska Pisanie to cholernie ciężka, fizyczna praca. Dowód – zabieram się do pisania tej recenzji już po raz piąty. Wzdycham, kombinuję i nijak nie widać chociażby zaczątków „czegoś”. Lecz moje kłopoty z materią tekstu/słowa nijak się mają do problemów reporterów. Bo ja pracuję na materii wymagającej …

Reportaż rewizjonistyczny. No i trochę o czytelnictwie polskim (albo o jego braku)

  „Uśmiech Pol Pota” Peter Fröberg Idling Napisać obiektywny, nie osadzony w żadnym kontekście (wychowania, układów politycznych etc.) reportaż, stanowiący uniwersalny i rzetelny przekaz –niespełnione marzenie każdego reportera. Napisać tekst ocierający się chociażby o wyżej wymienione cechy – już lepiej. Cel bardziej realistycznie. Koszmar dziennikarza – być przyłapanym na kłamstwie, nieudolności …

Wypełnić lukę po Kapuścińskim. Wojciech Tochman „Bóg zapłać”. Również słów kilka na marginesie recenzji, czyli poniedziałek dobry dzień

Czytając reportaże, zawsze poszukuję jednego: stylu i języka Kapuścińskiego. Jest to moje subiektywne, egoistyczne i co chyba najważniejsze w pełni świadome podejście do autorów z kręgu literatury faktu. Oczekuję, od przedstawicieli tego gatunku: jasnych, precyzyjnych, „dynamicznych” zdań, niebagatelnego, pięknego języka, obiektywizmu (o ironio!), a co najważniejsze, niemego współuczestnictwa w danym …