„Świat jest pełen dobrych ludzi…”

Po miesiącach wyczekiwania wystarczyło ruszyć w drogę, w podróż i życie zawęziło się do kliku podstawowych potrzeb. Podróż oczyszcza nas z całego cywilizacyjnego nalotu (Oczywiście nie od razu i nie bezboleśnie). Trzeba gdzieś spać, coś zjeść, zaufać obcemu człowiekowi. Tylko tyle. Gdybym miała jednym słowem opisać najnowszą książkę Roberta Maciąga, …

Żółwie reminiscencje

Najstarsze żółwie zielone, zwane także jadalnymi, z rodziny żółwi morskich dożywają bardzo sędziwego wieku – bez mała 170 lat*. Tyleż samo lat historii Zanzibaru opisała Małgorzata Szejnert w swojej najnowszej publikacji „Dom żółwia. Zanzibar”. Książka, w której splatają się ludzkie i gadzie losy, stanowi fascynujący obraz wyspy klucz**, która przylegając …

Polskie Macondo

Wyraźnie zanosiło się na nie wiadomo co. Trzynaście niezwykłych, pełnych pasji, humoru i nieokiełznanego realizmu opowiadań, jakie złożyły się na tom autorstwa Mariana Pilota, stanowią ewenement na polskim rynku księgarskim. W ponownie wydanym zbiorze ubiegłorocznego laureata Literackiej Nagrody Nike, nakreślony został obraz wsi, którego ramy wyznaczył autor „Pióropusza” a spopularyzował …

Morfinista życia i książek. Irving Stone „Jack London. Żeglarz na koniu”

W wyobrażeniu potencjalnego czytelnika (czytelniczki!) pisarz, czy też szerzej osoba, która para się literaturą, daleka jest od wizerunku boskiego Adonisa. Wyobraźnia odbiorcy zdominowana została przez stereotypowy obraz zahukanego mizeroty, który z wielkim trudem może utrzymać pióro w ręku. Chociażby taki Proust! Zaprawdę, można by rzec – literaci to specyficzny gatunek …

„Wokół legendy” – konkurs i recenzja. „Wywiad z historią” Oriana Fallaci

Prolog Ryszard Kapuściński powiedział kiedyś, że aby mogło powstać jedno własne zdanie, trzeba przeczytać tysiące cudzych. Podczas lektury książki „Wywiad z historią” Oriany Fallaci, która ukazała się na rynku polskim z prawie czterdziestoletnim opóźnieniem (światowa premiera „Interview with History” – 1974), trudno nie odwołać się do słów autora „Imperium”. Wielość …

Wyimki z historii. Janusz Tazbir „Od sasa do lasa

Dla laików i profesjonalistów. Dla tych mniejszych i większych entuzjastów historii. Najnowsza książka profesora Janusza Tazbira – wybitnego badacza wieków przeszłych (okres kultury staropolskiej, czasy reformacji a także kontrreformacji), porywa czytelnika w niezwykły i szalenie barwny świat dawnej Polski, gdzie wcale nierzadkie były przypadki fałszowania dokumentów miary państwowej, libacji szlacheckich …

Polemika z Adorno. Ida Fink „Podróż”

Wiele już rzeczy powstało o Holokauście w strukturze literatury. Świadectwa, wspomnienia, wiersze, liczne powieści składające się na ten olbrzymi tematyczny nurt zajmują pokaźne miejsce w niejednej bibliotece. I dobrze. Pamięć, jej literacki artefakt, jest przecież wyznacznikiem trwania. Szansą na przedłużenie istnienia. Niedobrze jednak, gdy ta sama „pamięć” znudzi się czytelnikowi, …

Potyczki z Maestro Gombrowiczem. Witold Gombrowicz „Dzienniki 1953-1969”

Lektura i recenzja „Dzienników” Gombrowicza to jak walka w ringu z Muhammadem Ali. Moja waga kogucia kontra waga ciężka Mistrza Gombrowicza. Potyczka nierówna, lecz nad wyraz satysfakcjonująca. Lektura najnowszego, jednotomowego wydania „Dzienników” to niebagatelne i wyjątkowe czytelnicze doświadczenie. Intelektualne zmagania, które mimo początkowych, dość mocnych ciosów w postaci trudnej i …

Podróż śladami rosyjskiego serca i sumienia. Jacek Hugo-Bader „Dzienniki kolymskie”

Dwoje bohaterów ma najnowsza książka Jacka Hugo-Badera: Paputczików – ludzi drogi, mieszkańców Kołymy oraz Trasę, inaczej zwaną Traktem Kołymski lub Magadańskim. Ci pierwsi „towarzysze podróży, (…) z którymi jest ci po drodze (po rosyjsku – po puti). Dosłownie i w przenośni”  to osoby będące potomkami więźniów sowieckich łagrów, którzy próbują …

„Z miłości do drogi”. Ted Conover „Szlaki człowieka. Podróże drogami świata”

Ted Conover za motto swojej książki „Szlaki człowieka. Podróże drogami świata” uczynił słowa J.B. Jacksona „Zobaczyłem to, jak droga zmienia nie tylko to, jak ludzie podróżują, ale także jak myślą”. Droga w mniemaniu amerykańskiego reportera to jeden z najbardziej praktycznych i przełomowych wynalazków ludzkości. Droga, która wspomaga rozwój, która stanowi …

Rzeczywistość w kolorze czerni i bieli. Per Petterson „Po Syberii”

W filmie Michaela Haneke „Biała wstążka” głównymi bohaterami są dzieci. To z ich perspektywy poznajemy świat dorosłych, w którym króluje kłamstwo i hipokryzja. Rzeczywistość przedstawiona w barwach czerni i bieli od samego początku historii budzi w widzu niepokój i poruszenie. Nie inaczej dzieje się w powieści norweskiego pisarza, Pera Pettersona …

Milicja, wódka i rock, czyli śledztwo w PRL-u. Ryszard Ćwirlej „Mocne uderzenie”

Londyn miał Sherlocka Holmesa, Los Angeles Philipa Marlowe’a, Wrocław Eberharda Mock. Poznań natomiast ma kaprala Mariusza Błaszkowskiego, podporucznika Teofila Olkiewicza i porucznika Mirka Brodziaka. Trzech dzielnych, niestrudzonych twardzieli, którzy nie cofną się przed niczym, aby w stolicy wielkopolski znów zapanował ład i porządek. „Mocne uderzenie” Ćwirleja to kryminał o dobrych …

Opowieści (anty)rodzinne.”Żyletka” Katarzyna Surmiak-Domańska

Miejsce urodzenia, środowisko w którym dorastamy, kładą piętno na całym naszym dorosłym życiu. Żadna inna rzeczywistość, której demiurgami w przyszłości będziemy już prawdopodobnie sami, nie odegra takiej roli jak ta wykreowana przez naszych rodziców, opiekunów. Ten familijny świat może przybrać diametralnie różne formy – od sielanki, pełnej miłości i zrozumienia, …

W naszej londyńskiej ojczyźnie…

[źródło] „Londyńczycy” Ewa Winnicka Zbiór reportaży Ewy Winnickiej nie jest pracą stricte historyczną (zresztą autorka sama zaznacza to we wstępie książki). To raczej literacki impresjonizm, klika reporterskich pociągnięć pędzla, które składają się na niepełny, aczkolwiek niezwykły obraz Polaków osiadłych na Wyspach Brytyjskich w latach 1939 -1947. „Londyńczycy” to tekst o …

Być jak Michel H.

[źródło] Michel Houellebecq „Mapa i terytorium” Tę książkę czyta się jednym czytelniczym westchnieniem. Szybko, lecz boleśnie. „Mapa i terytorium” to tekst, którego każda poszczególna stronnica emanuje bezbrzeżnym smutkiem i samotnością. Houellebecq w swojej najnowszej publikacji rysuje postacie szalenie emblematyczne w rzeczywistości high-tech. Pozbawione złudzeń i marzeń, konsekwentnie wybierające pustelnicze życie, …

Potyczki miłości z Historią

 [żródłó] Tomáš Zmeškal „List miłosny pismem klinowym” Miłość i Historia to mariaż z góry skazany na przegraną. Uczucia ograniczone, stłamszone, naznaczone w strefie okupacyjnej nie mają wielkich szans. Może być tylko chwila, dla optymistów – kilka chwil zapomnienia, szczęśliwości. Nie inaczej jest w uznanej i cenionej już, zarówno przez …

Obrazowanie Holocaustu

[źródło] „Śmierć Żydów. Fotografie” Nadine Fresco We wstępie książki możemy przeczytać: „Tekst ten, będący studium moralnego wymiaru dokumentacji zdjęciowej – tak podczas drugiej wojny światowej, jak i szerzej, w obliczu przemocy i prześladowań – jak także pracę stricte historyczną”. Książka wybitnej, francuskiej badaczki Holocaustu porusza jeden z ważniejszych problemów współczesnego, …

Matka Boska Nowojorska

[źródło] Martin Pollack „Cesarz Ameryki. Wielka ucieczka z Galicji” Na jednym z obrazków widać port w jakimś dużym mieście, dokąd zawijają statki z Europy. W tle rysują się wielkie domy, a na pierwszym planie wyrasta z wody wysoka na kilka pięter, olbrzymia postać kobiety, na głowię ma koronę z promieni, …