Trudna miłość – Bukareszt

Jaka miłość jest najtrwalsza? Z mojego (bagatela!) dwudziestoośmioletniego doświadczenia wynika, że miłość o charakterze trudnym. Im miłość bardziej skomplikowana, im bardziej targająca ciałem i duszą, tym proporcjonalnie mocniejsze i trwalsze jest uczucie.  A rzeczona trudna miłość bardziej odporna na wszelką dobrą (i złą?!) radę dalszych lub bliższych krewnych, znajomych, przyjaciół, życzliwych i nieżyczliwych osób. Dostaniesz po twarzy od bezdomnego – wrócisz. Pogryzą cię psy – wrócisz. Oszuka cię taksówkarz – wrócisz. Oszuka cię także właściciel mieszkania u którego masz wynająć pokój – a jakże! – wrócisz.  Duet Rejmer – Bukareszt to uczucie trudne, nieodwzajemnione, totalne. Specyficzna i symbiotyczna nić porozumienia, gdzie miłość (jak pisał dawno, dawno temu klasyk) jest trwalsza niż spiż. W grę nie wchodzi zatem żadne „ale” i jakakolwiek próba racjonalizacji ze strony rdzennych mieszkańców stolicy Rumunii.  Jak odpowiedział jeden z bohaterów książki zapytano oto, co pięknego jest w Bukareszcie: „Bukareszt jest jak ciasto kupione w niedziele, niby czekoladowe i słodkie, ale z gorzką polewą. Nie znajdzie się tu łatwego piękna”. Rejmer świadoma, zdeterminowana, krytyczna i szaleńczo wierna,  pokazuje czytelnikowi, w swym rewelacyjnym tekście, miasto wielu kontrastów, miasto okaleczone, chaotyczne i jednocześnie piękne w swym szaleństwie. Jednym słowem  – miasto kurzu i krwi. Miasto które można z taką samą łatwością znienawidzić jak i pokochać.

Opisując Bukareszt Rejmer sięga głęboko w przeszłość miasta, która jest nad wyraz ciekawa a jednocześnie bolesna. Autorka nawiązuje aż do czasów cesarstwa rzymskiego i tureckiej dominacji, potem do okresu I i II Wojny Światowej, do czasów kiedy stolica państwa zyskała miano Małego Paryża, do czasów dominującego faszyzmu, potem komunizmu, aż w końcu do dyktatury Nicolae Ceaușescu, której to poświęciła najwięcej miejsca. Bo ten „Geniusz Karpat”, jak swojego czasu nazywano Ceaușescu, szewc z zawodu, uczynił ze swojego kraju prawdziwy poligon doświadczalny (chociażby wspomnieć sławetny Dekret 770. Polecam w tym kontekście film „4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni” w reżyserii Cristiana Mungiu), którego pilnowała jedna z najbardziej bezwzględnych służby bezpieczeństwa Securitate. I tragiczny koniec rumuńskiego dyktatora – śmierć z rąk samych Rumunów podczas rewolucji w 1989 roku. Ojcobójstwo, które zniweczyło sukces przewrotu. Poczucie winy i nie przepracowane traumy.

Książka „Bukareszt…” to tekst w którym pierwiastki gatunkowe prozy, eseju przeplatają się z pierwiastkami reportażu. Rejmer operuje z taką precyzją (poetyckim) słowem i faktami, że udało jej się wyjść poza ramy jakiegokolwiek gatunku. Chociażby przytoczyć  fragment:

 „W Pitesti cierpienie odkleja się od ciała i od człowieczeństwa. Umierający ludzie wyją jak umierające zwierzęta. Ściany katowni są wytłumione, strażnicy ogłuchli od krzyków. Więźniów bije się tak, że przestają widzieć i słyszeć.  Zostają po nich plamy moczu i krwi, ukruszone żeby, kępki włosów, krwista plwocina. W kałuży zostaje trochę człowieka. To, co się wywleka, ten przelewający się kształt, to też trochę człowieka.”

Rejmer pisze, że dusza Bukaresztu doskonale odzwierciedla się w architekturze miasta. Miszmasz socrealistycznych koszmarków, dawnej zabudowy i nowoczesnych budynków. Bukareszt oczami autorki to miasto, jak już zostało wspomniane wyżej, wielu kontrastów. Tylko tam na ławce, przed nowoczesnymi wieżowcami, można odnaleźć starsze kobiety w kwiecistych chustach obok, których pałęta się bezpański pies. Tylko tam liczba przekleństw dorównuje liczbie żółtych taksówek…

Zazdroszczę autorce talentu i poznawczej pasji. Bo jak zakochać się to tylko totalnie i bez pamięci. Reszta przyjdzie sama.