Polska dla średnio zaawansowanych

„Zapytaj jeża i inne historie. 13 reportaży” Tomasz Słomczyński
Na obrzeżach głównego nurtu polskiego reportażu związanego ściśle ze środowiskiem „Gazety Wyborczej” pojawiło się nowe, obiecujące nazwisko – Słomczyński. Dziennikarz związany zawodowo z „Polska Dziennik Bałtycki” pokazał, że można robić bardzo dobre dziennikarstwo również na stronach lokalnych gazet.
„Zapytaj jeża i inne historie” to zbiór 13 reportaży poświeconych Polsce współczesnej. Pierwszy z nich, będący również tytułowym tekstem jest jak ostrzeżenie Dantego przed wejściem w bramy piekieł. Kamil, student socjologii drugiego roku, pewnej letniej nocy decyduje się prowadzić samochód mimo wypitych wcześniej kilku piw. Zamroczony, powoduje wypadek w którym ginie jego przyjaciel Gucio – również student socjologii, zafascynowany kulturą grypserów. Od tego momentu, co oczywiste, życie Kamila ulegnie totalnej zmianie. Bohater skazany zostaję na karę 3 lat pozbawienia wolności. Czas, który musi spędzić w więzieniu postanawia poświecić na napisanie pracy magisterskiej poświęconej właśnie subkulturze grypserów. Tam dowiaduje się również, co należy odpowiedzieć na pytanie „Dajesz dupy?” – „Zapytaj jeża!”.
Kolejne reportaże to swoiste elementy układanki przedstawiającej niezbyt korzystny obraz dzisiejszej ojczyzny. Skorumpowani prokuratorzy, niewydolny system karny, gdzie poszkodowany w świetle praw staję winowajcą („Tylko łosoś nie bierze”). Łapówkarstwo, nastawienie przede wszystkim na zysk („Ciężka robota”), stereotypizacja roli kobiety i mężczyzny („Myśli pan, że ktoś to zrozumie?”). Słomczyński w możliwie obiektywny i pozbawiony oceny sposób nakreśla pojedyncze ludzkie tragedie, przepychanki z niesprawiedliwym/sprawiedliwym losem, gdzie wygrana wcale nie jest oczywistością.
Reportaże Słomczyńskiego, wielokrotnie nagradzane[1], pokazują nie tylko pojedynczego, konkretnego człowieka w kontekście danego problemu. Teksty dziennikarza to przede wszystkim uniwersalne zapytania dotyczące między innymi:  przyczynowości popełnienia zbrodni, jej skutków i odpowiedzialności, winy i kary w jak najszerszym moralnym kontekście etc.
„Zapytaj jeża i inne historie” to kolejna ważna książka (obok „Buszu po polsku” Kapuścińskiego i „Niedzieli, która zdarzyła się w środę” Szczygła) na drodze do lepszego zrozumienia Polski ostatniego półwiecza. Polski, ale również jej obywateli, którzy na swój indywidualny sposób, próbują okiełznać życie. Nazwisko Słomczyńskiego warto zapamiętać.
 ***
Za książkę dziękuję portalowi „Lektury reportera”
[1] „Za reportaż Na Baluba mówią: Żydzi Tomasz Słomczyński otrzymał nagrodę Grand Prix konkursu im. Macieja Szumowskiego. Dwa inne teksty – Zapytaj jeża oraz Ciężka robota – przyniosły autorowi w latach 2009 i 2010 tytuł Dziennikarza Roku tygodnika „Angora” oraz nagrodę im. red. Piotra Różyckiego”. Za: http://www.area.media.pl/index.php

11 komentarzy

  1. Z życia książek –
    potwierdzam, bardzo dobry zbiór. Zdecydowanie tematyka kryminalna, chociaż znalazło się również miejsce na optymistyczne teksty – jak na przykład ten końcowy 🙂 Bardzo mocny, przejmujący zbiór. Serdeczności.

    Bluedress –
    serdecznie polecam. Słomczyński mimo, że nieznany szerszej publiczności czytelniczej – zachwyca. A Krall to mistrzostwo świata w wadze ciężkiej reportażu 🙂 pozdrawiam serdecznie

  2. Book-erka –
    myślę, że to jednak zasługa Macieja L.z "LR" 😀
    W samym "Zapytaj jeża" znajduje się jeden tekst poświęcony właśnie wspomnianej przez Ciebie książce. Jest tam również fragment "Do ciepłych krajów". Mam nadzieję, że uda mi się książkę zdobyć:) Pozdrawiam i mam nadzieję do zobaczenia, do jutra:)

  3. Porozmawiaj z Tomaszem Słomczyńskim o książce, zawodzie dziennikarza i pisaniu reportaży. Zapraszamy na spotkania:
    – 22.10 (sobota): Ełk, godz. 17, Pub Żądło (ul. Nadjeziorna 1a);
    – 23.10 (niedziela): Białystok, godz. 18, Klubokawiarnia Kopiluwak (ul. Sienkiewicza 9).
    – 05.11 (sobota): Targi Książki w Krakowie, godz. 15, stoisko A17.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *