Krakowskie śledztwo profesorowej. „Tajemnica Domu Helclów” M. Szymiczkowa (Dehnel, Tarczyński)

Pyszna i świetna jest ta dehnelowska/tarczyńska podróż do Krakowa roku 1893. Igranie z konwencją kryminału, drobne i nad wyraz sympatyczne uszczypliwości względem przywar krakowskich mieszczan, genialna kreacja profesorowej Szczupaczyńskiej i dziewiętnastowiecznej stolicy Małopolski. Autorom udało się stworzyć doskonały literacki pastisz i kawał całkiem niebanalnej rozrywki. Weźmy bowiem dla przykładu takie zdanie:

Sumy niedzielnej, jak zwykle, wysłuchali profesorstwo w Mariackim, niedawno wymalowanym przez mistrza Matejkę i jego uczniów jak średniowieczna szkatuła: szafirowe tło usiały złote gwiazdy i anioły, którym twarzy użyczyły co urodziwsze córki mieszczan krakowskich, a także – dzięki specjalnej protekcji – pewna córka nieurodziwa, ale o tym sza.

Trudno się nie zachwycić, prawda? Tak samo, jak nad wspomnianą już wcześniej, postacią profesorowej. Krakowskiej mieszczki (Zofia pochodzi jednakże z Przemyśla – do czego nawet na torturach się nie przyzna), która spędza czas zajmując się domem, biorąc udział w różnorakich działaniach charytatywnych, pilnując służby, plotkując oraz dbając o karierę męża. No i Poe! Bowiem należy podkreślić, że Zofia Szczupaczyńska jest wielką wielbicielką opowiadań amerykańskiego pisarza. Ponadto, nasza bohaterka, ma niemałe ambicje, sporo oleju w głowie, dużo wolnego czasu i wielką ochotę na działanie. Gdy więc w Domu Helclów dochodzi do zabójstwa, rezolutna profesorowa postanawia wziąć sprawy w swoje ręce. Po licznych perturbacjach –  fakty zaczęły się zazębiać a Szczupaczyńska doznała prawdziwego olśnienia – i zagadka została szczęśliwie rozwiązana. Ale w jakimż stylu! Prawdziwy majstersztyk. Żeby nie zdradzać więcej: Agatha Christie chyba pękłaby z dumy i szczęścia. Sir Arthur Ignatius Conan Doyle także.

Niemniej wspaniale został opisany Kraków tamtego okresu i jego jasny i precyzyjny porządek społeczny oraz towarzyski. Gdzie miejsce w teatralnej loży i kondukcie pogrzebowym mistrza Matejki jest wypadkową bogactwa, wpływów i pochodzenia (całe szczęście, że uczniem profesora Szczupaczyńskiego był Tadeuszek Żeleński potomek szanowanej familii). Gdzie najważniejsze są pozory i stały porządek: śledztwo śledztwem, ale groby na Wszystkich Świętych należy wyszorować. Wszelka zmiana i novum jest zatem złem w czystej postaci.

„Tajemnica Domu Helclów” Dehnela i Tarczyńskiego to fenomenalna literacka robota. Autorzy zadbali o każdy szczegół, kreacje postaci, wątek fabularny – wszystko dopięte na ostatni, prozatorski guzik. Czytelnicza satysfakcja gwarantowana!