„Miłość i wojenne demony”

„Miłość z kamienia” jest dogłębnym studium cierpienia i strachu. Strachu, który naznaczył życie Grażyny Jagielskiej i wpłynął ostatecznie również na życie jej męża. To tekst o tym, jak zdradzieckie i chorobotwórcze mogą być poświęcenie i miłość. Przejmująca, niemal ekshibicjonistyczna rzecz, a przy tym: kameralna, szalenie ważna książka. On – Wojciech …

Crème de la crème epistolografii

Jest rok 1944. Osiemnastoletni Allen Ginsberg wysyła do siedzącego właśnie w więzieniu Kerouca list, który zawiera kilka luźnych uwag dotyczących „Martwych dusz” Gogola. Jack ma wówczas dwadzieścia dwa lata i został zamknięty za niejasny współudział w morderstwie. To ich pierwsze epistolograficzne spotkanie, ostatnie odbędzie się 19 lat później 6 października …

Reportaż w sosie lirycznym i w oparach recenzenckich impresji

Andrzej Bobkowski 18 marca 1942 roku zanotował: „Mam dość tej całej kolebki kultury i obozów koncentracyjnych, zwanej Europą, mam dość poszukiwania absolutu – ja chcę żyć, po prostu żyć.”[1] Sześć lat później autor „Szkiców piórkiem” wyemigruje do Ameryki Środkowej z zamiarem odnalezienia nowej, lepszej rzeczywistości, gdzie demony wojny nie będą o …

Istota pamięci. „Śród żywych duchów” Małgorzata Szejnert

Pierwsze lata powojenne to okrutny czas. Po kilku zaledwie dniach euforii następuje okres wielkiej trwogi.[1] Z chaosu i mroku wyłania się „nowy wspaniały świat”. Polska, która ponownie pojawia się na mapie Europy, okrojona o Kresy Wschodnie z naddatkiem Ziem Odzyskanych, na skutek działań wojennych traci nie tylko terytorium, szeroko pojęte dobra …

Amerykański alfabet

Kiedyś dawno, dawno temu, za górami, za lasami i jednym oceanem, pewna rozczarowana europejskim zepsuciem, hipokryzją i nepotyzmem wróżka, postanowiła stworzyć całkiem nowe społeczeństwo. Państwo, w którym każdy człowiek będzie równy wobec prawa, gdzie dobrobyt będzie gościł w każdym domostwie, a religia stanie się indywidualną sprawą każdego obywatela. Czy to …

„Cygan przyszedł ostatni, bo spał”. „Cygan to cygan” Lidia Ostaowska

W najnowszym numerze magazynu „Kontynenty” (nr 2, 2012) Lidia Ostałowska przywołuje pewien żart usłyszany na Węgrzech: „Idzie Cygan do pracy”. Koniec i kropka. Śmieszne? Niestosowne? A może po prostu chamskie?! Krótki „dowcip”, który w intencji twórcy prawdopodobnie stanowić miał esencję osobowości przeciętnego Cygana właśnie. Ależ to śmierdzi wyświechtanym stereotypem. Mało …

„Czy naśladujemy Boga?” O przyjaźni w Nowym Jorku słów kilka

W tym samym roku kiedy misja Apollo 11 miała zakończyć się powodzeniem a Neil Armstrong wypowiedzieć legendarne słowa „To jest mały krok człowieka, ale wielki krok ludzkości” Patti Smith i Robert Mapplethorpe wprowadzili się do niewielkiego pokoiku w Hotelu Chelsea. Miejsce, które od zawsze dawało wikt i opierunek tęgim umysłom …

Młodość i skrzydełka KFC, czyli biografia nietuzinkowa

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej na poznańską polonistykę otrzymałam pytanie dotyczące Miłosza. Miałam wymienić kilka najważniejszych jego utworów, przedstawić główne założenia jego poezji oraz dokonać osobistej oceny jego twórczości. W miarę poprawnie poradziłam sobie z dwoma pierwszymi pytaniami, ale przy trzecim uraczyłam szanowną komisję stwierdzeniem, że Miłosz to może wielkim poetą był, …

Macierzyństwo, „Hydrozagadka” i „Ekipa z New Jersey”

 „Matczyne fiksum-dyrdum” Oczywiście, że musiałam przeczytać tę książkę. Jako świeżo upieczona mama po pierwszym tygodniu spędzonym sam na sam z Maluchem powiedziałam do męża, że urlop macierzyński powinno się przemianować na bardziej adekwatną nazwę np. „praca macierzyńska” a rząd zatwierdzić ustawę o dużym dodatku finansowym dla matek (HA, HA, HA!). …

Los czarnobylskiej duszy. „Czarnobylska modlitwa S. Aleksijewicz

Recenzując tę książkę, czuję się intruzem. Komentarz do tekstu Aleksijewicz jest i zawsze będzie namiastką, nieporadną próbą uchwycenia istotności tekstu. Każdy czytelnik osobiście powinien spotkać się z materią tekstu białoruskiej dziennikarki. Nie sposób bowiem w kilku zdaniach oddać jego siły, wielkości i wymowy. Zresztą sama autorka daleka jest od prób …

Jo Nesbø w szafie

Mimo szalonej i zatrważającej popularności kryminałów skandynawskich, gdzie trup ściele się gęsto, a sprawca zbrodni to bezwzględny psychopata, północny region Europy był postrzegany jako swoisty azyl bezpieczeństwa, społeczny i ekonomiczny raj na ziemi. Był, gdyż od czasu Andersa Breivika ten wyidealizowany obraz bezkrytycznie tolerancyjnego społeczeństwa uległ zasadniczej zmianie. Rysa, która …

Relacja z rzeczywistości „tuż obok”

Historia Halszki Opfer jest historią znaną. Jej autobiograficzny tekst „Kato-tato”, następnie jego kontynuacja „Monidło. Życie po Kato-tacie” stały się przyczynkiem do szeroko zakreślonej dyskusji na temat nieletnich ofiar molestowania seksualnego. Książka z miejsca stała się popularną i rozchwytywaną publikacją, ponieważ do tej pory w Polsce nikt z taką bezpośredniością i …

Opowieść o ostatnich Ewenkach

Na Syberii jest niewiele dźwięków. Szept zorzy polarnej, pomruki dzikich zwierząt, szczęknięcie psa, z rzadka – odgłos nadlatującego helikoptera. To prawie całe muzyczne spektrum regionu. Zasadniczo jednak króluje tam cisza. Tę dźwiękową monotonię, od czasu do czasu, przeszywa jeszcze odgłos dzwonka zawieszanego u szyi renifera. Może trafniej byłoby użyć czasu …

Święto, Impreza oraz…”Kultura a polarnictwo, czyli jak zdobyto biegun południowy”

[źródło]  Ta opowieść budzi przede wszystkim podziw. Zaraz potem grozę. Gdy w roku 1910 kilkunastu śmiałków pod dowództwem kapitana Roberta Falcona Scotta dobija do brzegów Antarktydy, jednym z celów wyprawy jest zdobycie bieguna południowego. Zaraz potem zbadanie fauny i flory tego najbardziej niedostępnego i tajemniczego kontynentu. Przenikliwy mróz, śnieżyce, ciemności, …

Iwaszkiewicz (nie)poznany

Ludwika Włodek „Pra. O rodzinie Iwaszkiewiczów” Wiele już słów użyto, aby opisać życie i twórczość jednego z najlepszych, ale też najbardziej kontrowersyjnych polskich pisarzy i poetów XX wieku. Jarosław Iwaszkiewicz – bo o nim mowa, po raz kolejny, jednak w całkowicie nowej odsłonie, pojawia się na kartach książki „Pra. O …

Historia w dwóch aktach. Między Kupferberger Gold a Złotem Miedzianki. I BONUS

Dziewięćdziesiąta trzecia strona. Do książki Filipa Springera przekonałam się po przeczytaniu dziewięćdziesiątej trzeciej strony. Tam bowiem znajduje się fragment, który rozłożył mnie na intelektualne i emocjonalne łopatki: „Ręce złożył na kolanach w taki sposób, w jaki robią to grzeczni uczniowie. Tak jak inni patrzy w obiektyw. On najdalej wyciągnął przed …

O dwóch takich, co sławą nie gardzili

Trudno szukać w europejskiej historii kultury nazwisk bardziej znanych niż nazwiska Leonarda da Vinci i Michała Anioła. Tych dwóch panów nie należy przedstawiać. Zaiste byłaby to potwarz. Któż bowiem nie kojarzy obrazu tajemniczej „Mona Lizy”, któż nie zachwycił się chociaż ras monumentalnym posągiem „Dawida”. Niewielu, zaprawdę niewielu jest takich śmiertelników. …